Đã bao giờ bạn cảm thấy lo sợ khi phải đối diện với những con số, bảng tính khô khan hay những thuật ngữ phức tạp của ngành tài chính? Rất nhiều người cũng có chung suy nghĩ như vậy, và đó là lý do khiến nhiều bạn sinh viên ngần ngại theo đuổi Finance mà không thực sự tìm hiểu kỹ càng.
Thế nhưng, trong thực tế, liệu có phải Finance chỉ xoay quanh những phép toán hay không? Trong bài viết này, chúng mình sẽ cùng nhau giải mã và hoá giải định kiến “Finance chỉ dành cho người giỏi toán”, từ đó khám phá thêm những mảng màu đa dạng và phù hợp với nhiều thế mạnh khác nhau trong ngành tài chính.

Myth: “Không giỏi toán thì không theo được Finance”
Nhắc đến Finance, nhiều người lập tức hình dung một thế giới chỉ xoay quanh những con số khô khan, bảng Excel dày đặc công thức, những bản báo cáo và hàng giờ ngồi trước màn hình nhập liệu, tính lãi suất. Chính hình ảnh ấy đã gieo vào tâm trí không ít sinh viên quan niệm rằng, chỉ những ai xuất sắc về toán học, nhạy bén với con số mới có thể “sống sót” trong ngành. Cũng từ đó, Finance thường bị gắn mác là vùng đất khô khan khép kín, không có sự sáng tạo, năng động và ít tương tác con người.
Reality Check: Finance Đa Diện Hơn Bạn Nghĩ
Một quyết định tài chính chưa bao giờ chỉ là việc tính toán hay cộng trừ nhân chia. Đó là rất nhiều lựa chọn giữa chấp nhận rủi ro, nắm bắt cơ hội hay từ bỏ lợi nhuận, giữ sự bền vững dài hạn… Finance vì thế chính là chiếc bàn cân chiến lược – nơi từng đồng vốn của doanh nghiệp được cân đo thông qua những quyết định kĩ lưỡng đòi hỏi tư duy logic và tầm nhìn chiến lược.
Các ngạch trong Finance
Trong thực tế, tài chính là một vũ trụ nghề nghiệp rộng mở với rất nhiều nhánh công việc khác nhau, mà mỗi nhánh lại đòi hỏi những thế mạnh riêng biệt. Từ kế toán, kiểm toán, thuế, đến hoạch định – phân tích tài chính…, mỗi mảng công việc đều mang một màu sắc đặc trưng và mở ra cơ hội cho những tính cách, sở trường khác nhau. Và biết đâu, bạn cũng có thể tìm thấy “mảnh ghép” phù hợp nhất với mình trong bức tranh đa sắc màu này.
Nhóm công việc | Mô tả | Phù hợp với ai? | |||||
Kế toán (Accounting)
|
Kế toán (Account) | – Ghi nhận, xử lý và quản lý dữ liệu tài chính – Lập báo cáo tài chính định kỳ |
– Người tỉ mỉ, cẩn thận và tuân thủ quy định
– Có khả năng làm việc với số liệu – Yêu thích công việc mang tính hệ thống và rõ ràng |
||||
Kiểm toán (Audit) | – Đưa ra nhận định về tình hình tài chính doanh nghiệp – Kết luận và lập báo cáo kiểm toán – Cung cấp những kiến nghị hoặc tư vấn giải pháp tài chính phù hợp với doanh nghiệp |
||||||
Thuế (Tax) | – Lập báo cáo thuế định kì – Tổng hợp hoá đơn, chứng từ phát sinh để theo dõi và hoạch toán – Đề xuất chiến lược thuế phù hợp với mục tiêu công ty – Cập nhật kịp thời các thông tin, chính sách mới về luật thuế liên quan đến hoạt động công ty |
||||||
Tài chính doanh nghiệp (Corporate Finance)
|
Hoạch định và phân tích tài chính (Financial Planning & Analysis) | – Dự báo và lập kế hoạch tài chính ngắn hạn và dài hạn – Phân tích hiệu quả hoạt động, chi phí và lợi nhuận – Đề xuất chiến lược cải thiện hiệu suất tài chính |
– Người có tư duy phân tích và khả năng dự báo tốt
– Giao tiếp tương đối tốt, tự tin – Có kiến thức về thị trường |
||||
Giao dịch và tài chính (Transactions and Financing) | – Quản lý và thực hiện các thương vụ huy động vốn, vay nợ, M&A – Đàm phán điều khoản hợp đồng và cấu trúc giao dịch – Làm việc với ngân hàng, quỹ đầu tư và đối tác chiến lược |
||||||
Quản lí rủi ro (Risk Management) | – Nhận diện, đo lường và đánh giá rủi ro tài chính – Xây dựng chiến lược phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro – Giám sát và tuân thủ các quy định về quản trị rủi ro |
||||||
Ngân hàng đầu tư (Investment Banking)
|
Mua bán & giao dịch chứng khoán (Sales & Trading) | – Thực hiện giao dịch chứng khoán, ngoại hối và phái sinh – Tư vấn và cung cấp giải pháp đầu tư cho khách hàng – Theo dõi biến động thị trường để tối ưu lợi nhuận |
– Người nhạy bén với biến động thị trường – Có kỹ năng giao tiếp và thuyết phục |
||||
Nghiên cứu cổ phiếu (Equity Research) | – Nghiên cứu, theo dõi kinh tế vĩ mô, thị trường chứng khoán, ngành nghề và doanh nghiệp để đề xuất quyết định đầu tư. – Phân tích, dự báo tài chính, định giá cổ phiếu/chứng khoán, xây dựng mô hình định giá và sản phẩm đầu tư mới. – Thực hiện báo cáo phân tích cổ phiếu, ngành; xây dựng danh mục và chiến lược đầu tư. |
– Người yêu thích nghiên cứu và phân tích chuyên sâu – Quan tâm đến thị trường vốn và chiến lược đầu tư |
|||||
Thị trường vốn (Capital Markets) | – Đề xuất phương án huy động vốn tối ưu; xây dựng mô hình tài chính và cập nhật giá mục tiêu. – Theo dõi và đảm bảo thực hiện các cam kết tài chính/phi tài chính với nhà đầu tư. – Xây dựng, duy trì quan hệ với các định chế tài chính trong và ngoài nước; nắm bắt nhu cầu đầu tư, giải ngân của đối tác. |
– Người hiểu biết sâu về thị trường vốn – Có khả năng quản lý dự án và điều phối nhiều bên liên quan – Tư duy chiến lược và kỹ năng đàm phán tốt |
|||||
Ngân hàng đầu tư (Investment Banking) | – Tư vấn M&A, tái cấu trúc doanh nghiệp, huy động vốn – Thực hiện phân tích tài chính, thẩm định giá và lập hồ sơ giao dịch – Đàm phán với đối tác và nhà đầu tư |
– Người năng động, có kỹ năng phân tích và giao tiếp tốt – Thích môi trường cạnh tranh và cơ hội thu nhập cao |
|||||
Đầu tư (Investments)
|
Tư vấn tài chính (Financial Consulting) | – Thu thập và xác nhận đầy đủ thông tin tài chính của khách hàng để lập kế hoạch sử dụng tiền phù hợp. – Tư vấn, giải đáp thắc mắc về chiến lược đầu tư, sản phẩm tài chính và rủi ro tiềm ẩn. – Đánh giá kết quả sau tư vấn và đề xuất chiến lược tối ưu nếu chưa đạt mục tiêu. – Tìm kiếm, thu hút khách hàng mới và lập báo giá, ngân sách cho dịch vụ tài chính. – Phân tích, dự báo xu hướng thị trường để hỗ trợ khách hàng ra quyết định an toàn. |
– Người có kỹ năng lắng nghe, tư vấn và xây dựng quan hệ – Kiến thức vững về tài chính cá nhân/doanh nghiệp |
||||
Quản lý đầu tư (Investment Management) | – Xây dựng và quản lý danh mục đầu tư cho khách hàng – Theo dõi hiệu suất, tái cân bằng danh mục và điều chỉnh chiến lược – Nghiên cứu thị trường, đánh giá cơ hội và rủi ro đầu tư |
– Người có tầm nhìn dài hạn – Giỏi phân tích và đánh giá xu hướng thị trường – Tác phong chuyên nghiệp, tự tin |
Insight: “Finance biến dữ liệu thành quyết định, dẫn lối doanh nghiệp phát triển bền vững”
Finance không đơn thuần chỉ là những con số vô tri – đó là “ngôn ngữ chiến lược” giúp doanh nghiệp đối thoại với thị trường, thấu hiểu nội tại và dẫn dắt sự phát triển dài hạn. Bản chất của tài chính nằm ở khả năng kết nối dữ liệu với tầm nhìn, biến những dòng báo cáo tưởng chừng khô khan thành định hướng cụ thể cho tương lai. Người làm Finance không chỉ đọc số liệu, họ đọc được “câu chuyện” đằng sau số liệu: đâu là tín hiệu rủi ro, đâu là cơ hội để bứt phá. Chính vì thế, Finance không dừng lại ở toán học, mà là nghệ thuật của tư duy chiến lược và sự nhạy bén với biến động.
Người làm tài chính chính là chiếc cầu nối giữa hiện tại và tương lai, giữa thực trạng hôm nay và những cơ hội ngày mai. Với khả năng phân tích, tư duy phản biện và hiểu biết thị trường, họ không chỉ “giải bài toán con số” mà còn kiến tạo giải pháp bền vững. Trong kỷ nguyên dữ liệu và tốc độ, tài chính đã vượt xa vai trò hỗ trợ – trở thành lợi thế cạnh tranh then chốt, giúp doanh nghiệp không chỉ tồn tại mà còn vươn lên thông qua những quyết định quan trọng. Nếu bạn yêu thích việc khám phá bức tranh toàn cảnh, muốn biến dữ liệu thành những quyết định chiến lược, thì Finance chính là cánh cửa mở ra một hành trình rộng lớn, nơi tiềm năng và cơ hội không hề có giới hạn cho bất cứ ai.