Đăng nhập 
Đăng ký “Mình hướng nội, gặp người lạ thôi đã run, chắc chẳng hợp làm Sales đâu.”
“Sales là đi bán hàng, cứ thuyết phục được khách là xong.”
Nếu bạn từng có suy nghĩ như vậy – bạn không đơn độc. Nhiều sinh viên cũng mặc định rằng nghề Sales chỉ dành cho những người hoạt ngôn, nói chuyện cuốn hút. Nhưng sự thật là: Sales không chỉ có một kiểu.
Myth: “Sales chỉ dành cho người hướng ngoại và giỏi ăn nói”
Hình ảnh quen thuộc về người làm Sales thường là: tự tin, năng động, nói chuyện cuốn hút, “chốt đơn” liên tục… Điều này khiến nhiều bạn sinh viên mặc định: Sales = chém gió tốt + hoạt ngôn.
Điều đó không sai, nhưng cũng không đúng. Bởi vì nó chỉ đúng với một phần rất nhỏ của nghề Sales.
Thực tế là: chỉ một phần nhỏ nghề Sales đòi hỏi kỹ năng “chém gió” đỉnh cao. Phần còn lại là một hệ sinh thái đa dạng, nơi mà cả người hướng nội, logic, hay tỉ mỉ đều có vai trò riêng.
Reality Check: Sales – Một Nghề, Nhiều Gương Mặt
Thực tế, nếu bạn làm Sales trong FMCG (ví dụ: Unilever, P&G), kỹ năng thuyết phục và giao tiếp nhanh nhạy đúng là rất quan trọng. Nhưng nếu bạn làm Account Manager ở một công ty B2B tech, điều bạn cần là lắng nghe sâu, phân tích nhu cầu, và duy trì mối quan hệ lâu dài.
Tương tự, bạn có thể làm Sales mà… chẳng cần gặp khách hàng thường xuyên. Ví dụ như SDR, Sales Manager hoặc Account Manager. Trong những vai trò đó, sự cẩn thận, logic, ổn định, thậm chí trầm tính lại là điểm mạnh.
Sales không chỉ là chốt đơn nhanh hay gặp gỡ khách hàng mỗi ngày. Đây là một hệ sinh thái đa dạng với nhiều kiểu công việc – từ người tư vấn tại cửa hàng, đến người phân tích số liệu và hỗ trợ khách từ xa.
Thực tế, có những người làm Sales mà không cần nói quá nhiều – thay vào đó là sự lắng nghe, khả năng phân tích logic, kỹ năng viết và xử lý quy trình. Từ nhân viên phát triển kinh doanh đến quản trị hệ thống dữ liệu, mỗi vai trò đều có “style” riêng.
Các mảng phổ biến trong ngành Sales
1. Bộ phận bán hàng (Sales Team)
Họ là người trực tiếp tìm kiếm và tiếp cận khách hàng tiềm năng qua nhiều kênh khác nhau. Giới thiệu và tư vấn cho khách hàng về các sản phẩm hoặc dịch vụ của công ty và đàm phán kết hợp thuyết phục khách hàng mua sản phẩm hoặc dịch vụ, đồng thời xử lý đơn đặt hàng và đảm bảo hoàn thành giao dịch.
| Vị trí tiêu biểu | Mô tả | Phù hợp với | Yêu cầu | Mức lương | Key takeaway |
| 1.1. Sales person | Tiếp cận khách hàng tiềm năng, tư vấn, demo sản phẩm, chốt đơn và xử lý giao dịch. | Phù hợp với cá nhân chủ động, thích tương tác với người khác và làm việc dựa trên kết quả. | Kỹ năng mềm: – Giao tiếp thuyết phục, nói lưu loát – Lắng nghe chủ động & xử lý phản đối – Quản lý thời gian khi có nhiều khách hàngKỹ năng cứng: – Hiểu sản phẩm & hành vi khách hàng – Kỹ thuật upsell / cross-sell |
– Entry: 6–8 triệu – Mid: 9–12 triệu – Lead: 15–20 triệu (có bonus) |
Vị trí nền tảng giúp xây dựng kỹ năng thực chiến, thích hợp cho người mới bắt đầu hoặc thích môi trường thử thách, cạnh tranh, đo lường bằng kết quả. |
| 1.2. Field sales | Làm việc trực tiếp tại điểm bán, tiếp xúc và thuyết phục khách hàng. | Phù hợp với người linh hoạt, thích di chuyển và giao tiếp mặt đối mặt. | Kỹ năng mềm: – Giao tiếp trực diện, tự tin trước đám đông – Linh hoạt xử lý tình huống on-the-job – Làm việc độc lập, bền sức, chủ động sắp xếp lịch trìnhKỹ năng cứng: – Đọc hiểu thị trường khu vực, đối thủ – Báo cáo hoạt động bán hàng ngoài thực địa |
– Entry: 7–10 triệu – Mid: 11–14 triệu – Lead: 18–22 triệu |
Dành cho người “ưa xê dịch”, thích tương tác thực tế và chốt nhanh. Cần nhiều năng lượng và khả năng xử lý tình huống tại chỗ. |
| 1.3. Sales leader | Quản lý nhóm bán hàng nhỏ, hướng dẫn, thúc đẩy và theo dõi hiệu suất đội ngũ. | Thích hợp cho người từng làm sales thực chiến, có tố chất lãnh đạo. | Kỹ năng mềm: – Leadership – tạo động lực & gắn kết nhóm – Quản lý hiệu suất, coaching – Giải quyết xung đột nội bộ và với kháchKỹ năng cứng: – Theo dõi KPI, tạo báo cáo tuần/tháng – Lên kế hoạch bán hàng theo khu vực/sản phẩm |
– Entry: 12–15 triệu – Mid: 18–22 triệu – Lead: 25–30 triệu |
Chuyển từ mindset “mình giỏi” sang “cả nhóm cùng giỏi”. Phù hợp cho người thích dẫn dắt và có định hướng lên quản lý. |
2. Bộ phận Phát triển kinh doanh (Business Development)
BD tập trung vào việc phân tích thị trường, xây dựng chiến lược mở rộng và tiếp cận phân khúc khách hàng mới. Họ cũng đóng vai trò kết nối, thiết lập và duy trì quan hệ với các đối tác, nhà cung cấp và khách hàng chiến lược, góp phần tạo ra cơ hội tăng trưởng dài hạn cho doanh nghiệp.
| Vị trí tiêu biểu | Mô tả | Phù hợp với | Yêu cầu | Mức lương | Key takeaway |
| 2.1. Business Development | Phân tích thị trường, tìm kiếm khách hàng/đối tác tiềm năng, mở rộng thị phần. | Phù hợp với người có tư duy chiến lược, đam mê xây dựng từ con số 0. | Kỹ năng mềm: – Tư duy phân tích & phản biện – Giao tiếp chuyên nghiệp với decision-maker – Tự research và follow-up khách lâu dàiKỹ năng cứng: – Viết proposal, trình bày pitch deck – Kỹ năng đàm phán và chốt hợp đồng |
– Entry: 8–12 triệu – Mid: 14–20 triệu – Lead: 25–35 triệu |
Không chỉ “bán” mà còn “xây”. Dành cho người thích phát triển thị trường mới và có tầm nhìn dài hạn. |
| 2.2. Account Manager | Chăm sóc và khai thác sâu các khách hàng lớn, khách hàng doanh nghiệp. | Yêu cầu kỹ năng đàm phán cao và sự hiểu biết ngành sâu sắc. | Kỹ năng mềm: – Giao tiếp B2B, kiên nhẫn, có EQ cao – Quản lý kỳ vọng & xử lý khủng hoảng – Làm việc đa phòng ban (sales–ops–design–finance)Kỹ năng cứng: – Viết báo giá, hợp đồng – Làm proposal & review chiến lược |
– Entry: 10–14 triệu – Mid: 18–25 triệu – Lead: 30–40 triệu |
Dành cho người cẩn trọng, logic, thích “deal lớn” và xây dựng lòng tin dài hạn hơn là chốt nhanh. |
3. Bộ phận Chăm sóc khách hàng (Customer Service)
Trực tiếp hỗ trợ khách hàng – từ giải đáp thắc mắc, xử lý khiếu nại đến hỗ trợ kỹ thuật. Họ cũng tham gia xây dựng và quản lý các chương trình khách hàng thân thiết nhằm duy trì sự hài lòng và gắn bó lâu dài.
| Vị trí tiêu biểu | Mô tả | Phù hợp với | Yêu cầu | Mức lương | Key takeaway |
| 3.1. Customer Service | Tiếp nhận và giải quyết khiếu nại, hỗ trợ kỹ thuật, chăm sóc sau bán. | Phù hợp với người kiên nhẫn, giỏi xử lý tình huống và có EQ cao. | Kỹ năng mềm: – Lắng nghe, nhẫn nại, cảm thông – Xử lý khiếu nại và “hạ nhiệt” tình huốngKỹ năng cứng: – Quản lý ticket (phản hồi đúng quy trình) – Viết email CSKH, trả lời chat chuyên nghiệp |
– Entry: 6-8 triệu + hoa hồng – Mid: 8 – 12 triệu + hoa hồng – Lead: 12 – 18 triệu + hoa hồng |
Customer Service tập trung vào việc giải quyết nhanh chóng và hiệu quả các vấn đề của khách hàng, cải thiện trải nghiệm khách hàng và duy trì hình ảnh tích cực của thương hiệu. |
| 3.2. Customer Success | Tư vấn sản phẩm, hỗ trợ trải nghiệm và chốt đơn trực tiếp tại cửa hàng hoặc showroom. Là người tạo kết nối đầu tiên giữa thương hiệu và khách hàng tại điểm bán. | Người thích giao tiếp trực tiếp, năng động, linh hoạt, yêu thích bán hàng thực tế và có khả năng xử lý tình huống tại chỗ. | Kỹ năng mềm: – Giao tiếp liên tục, theo sát hành trình khách – Tư duy hệ thống, phân tích vấn đềKỹ năng cứng: – Mapping journey, đưa giải pháp theo use-case – Làm báo cáo chỉ số hài lòng (NPS, CSAT) |
– Entry: 9-12 triệu – Mid: 15-20 triệu – Lead: 20-30 triệu |
Customer Success tập trung vào việc xây dựng và duy trì mối quan hệ lâu dài với khách hàng, giúp khách hàng thành công bằng cách cung cấp giá trị và hỗ trợ liên tục. |
4. Bộ phận Hỗ trợ kinh doanh (Sales Support/Admin)
Chịu trách nhiệm thu thập và phân tích dữ liệu bán hàng, quản lý tài liệu liên quan, hỗ trợ vận hành cho đội ngũ Sales và duy trì hệ thống CRM. Đây là vị trí hậu phương giúp quy trình bán hàng diễn ra hiệu quả và có tổ chức.
| Vị trí tiêu biểu | Mô tả | Phù hợp với | Yêu cầu | Mức lương | Key takeaway |
| 4.1. Sales Support | Chuẩn bị tài liệu, quản lý hợp đồng, hỗ trợ báo giá, theo dõi đơn hàng. | Phù hợp với người cẩn thận, giỏi tổ chức và làm việc hậu trường. | Kỹ năng mềm: – Tỉ mỉ, cẩn thận, làm việc độc lập – Phối hợp hành chính – tài chính – logisticsKỹ năng cứng: – Quản lý thông tin khách hàng – Làm biểu mẫu, tổng hợp doanh số |
– Entry: 8–12 triệu – Mid: 12–15 triệu – Lead: 17-20 triệu |
Vai trò thầm lặng nhưng cực kỳ quan trọng. Phù hợp với người thích quy trình, không muốn bị áp KPI. |
| 4.2. CRM Admin / Data Analyst Sales | Quản trị hệ thống CRM, phân tích dữ liệu bán hàng hỗ trợ ra quyết định. | Phù hợp với người logic, kỹ năng tin học và phân tích số tốt. | Kỹ năng mềm: – Tư duy logic, làm việc với số liệu – Kiên trì, làm việc độc lậpKỹ năng cứng: – Làm dashboard, phân tích hành vi khách – Quản lý pipeline, report hiệu suất |
– Entry: 8–10 triệu – Mid: 12–15 triệu – Lead: 18–25 triệu |
Dành cho người phù hợp vai trò điều hành, góp phần tăng hiệu quả toàn hệ thống thay vì đứng đầu tuyến. |
Hệ sinh thái Sales
Sau khi đã nắm được các vị trí tiêu biểu trong ngành Sales, bước tiếp theo là hiểu rõ hệ sinh thái nghề này vận hành thế nào — và bạn phù hợp với “kiểu” nào.
Hệ sinh thái Sales có thể chia theo 3 trục chính: Hình thức tương tác, Đối tượng khách hàng, Phương pháp tiếp cận
1. Hình thức tương tác
| Loại hình | Mô tả | Kênh tương tác chính | Vị trí phù hợp | ||
| Inside Sales | Team Sales tương tác và hỗ trợ khách hàng tiềm năng từ xa thì đó chính là bán hàng nội bộ. Họ ngồi trong văn phòng để tư vấn cho khách hàng thay vì gặp mặt trực tiếp. Quy trình làm việc của Inside Sales thường gọn gàng, quy củ, giờ giấc cố định theo lịch. | Làm việc từ xa, tư vấn qua điện thoại, email, video call | Sales leader, Client Success | ||
| Outside Sales | Outside Sales là hình thức bán hàng tại điểm bán, trực tiếp tư vấn cho khách hàng. Hình thức này thường không có quy định chặt chẽ như Inside Sales, mà họ khá tự do và có thể thay đổi linh hoạt các kế hoạch tiếp cận khách hàng mục tiêu cũng như thiết kế các phương án bán hàng cho riêng mình. | Trực tiếp (face to face) | Field Sales, Business Development | ||
| Direct Sales | Bán hàng trực tiếp thường sẽ sử dụng phương thức một đối một để tư vấn cho khách hàng ngay tại điểm bán. Hình thức này hiện nay cũng khá phổ biến, được nhiều người ưa chuộng. Các nhân viên Sale cũng nhận được mức hoa hồng ưu đãi nếu bán được sản phẩm. | Trực tiếp (face to face) | Customer Success, Salesperson | ||
| eCommerce Sales | Với sự phát triển vượt bậc của các trang mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử, các công ty cũng đang theo đuổi xu hướng bán hàng trực tuyến. Hình thức này có ưu điểm nhanh gọn, dễ dàng thực hiện ở mọi lúc mọi nơi, phương thức thanh toán dễ dàng, tiện lợi,.. làm cho khách hàng hiện nay ưa chuộng nhiều. | Online (app, website, social media) | CRM Admin, Customer Service Online | ||
2. Đối tượng khách hàng
| Loại hình | Mô tả | Đặc điểm giao dịch | Giá trị giao dịch | Tần suất | Khách hàng |
| B2B (Business to business) | B2B chính là doanh nghiệp đến doanh nghiệp. Nghĩa là các khách hàng hướng đến không phải người tiêu dùng cá nhân đơn lẻ mà là một doanh nghiệp, tổ chức khác. Phương thức B2B có giá trị lợi nhuận cao hơn, đi kèm với đó là hợp đồng với các điều khoản phức tạp và chặt chẽ hơn vì sản phẩm bán cho doanh nghiệp khác thường có khối lượng và giá trị lớn, cần sự đảm bảo và cam kết trong quá trình trao đổi. | Chu kỳ dài, nhiều người quyết định, hợp đồng với các điều khoản phức tạp và chặt chẽ | Cao | Thấp (chu kỳ dài) | Doanh nghiệp đối tác (nhiều bên liên quan, nhiều người quyết định) |
| B2C (Business to customer) | B2C là Business-to-customer, ngược lại với B2B, là bán hàng cho các cá nhân. Các giao dịch tường giữa một doanh nghiệp với người tiêu dùng cá nhân, ít phức tạp và ít điều khoản hơn B2B. Một công ty có thể có ít giao dịch B2B nhưng lại có rất nhiều giao dịch B2C. | Quyết định nhanh, số lượng lớn, ít điều khoản | Trung bình – thấp | Cao | Một cá nhân hoặc hộ gia đình |
3. Phương pháp tiếp cận
| Loại hình | Mô tả | Cách tiếp cận | Vị trí phù hợp | ||
| Consultative Sales | Bán hàng tư vấn là những người lắng nghe và thấu hiểu với khách hàng, từ đó đề xuất cho họ những sản phẩm và phương án phù hợp. Khác với kiểu nài nỉ mua hàng như bán hàng truyền thống, bán hàng tư vấn dành nhiều thời gian để lắng nghe, phân tích kĩ nhu cầu và nguyện vọng của khách hàng hơn. | Dựa trên lắng nghe và nhu cầu khách hàng | Acccount Manager, Customer Success | ||
| Transactional Sales | Bán hàng giao dịch là một hình thức bán hàng tập trung vào việc hoàn tất một giao dịch mua bán cụ thể trong thời gian ngắn, tập trung vào việc nâng cao lợi nhuận, thường với mức độ tương tác và xây dựng mối quan hệ thấp giữa người bán và người mua. | Dựa trên xúc tác ngắn hạn (giá sốc, flash sale) | Field Sales, Online Sales, Sales Support | ||
| Business Development Sales | Phát triển kinh doanh cũng là một trong những khía cạnh quan trọng mà các doanh nghiệp để tâm đến. Họ sẽ hoạch định chiến lược lâu dài để phát triển các mối quan hệ xung quanh đối tác, khách hàng và doanh nghiệp. | Dựa trên networking và chiến lược dài hạn | Business Development, Account Manager | ||
| Agency Sales | Đây là nhân viên của công ty dịch vụ (Agency) được công ty khách hàng (Client) thuê để thực hiện các điều khoản được thỏa thuận của hai bên. Nhân viên Sale của Agency có thể tham gia nhiều dự án của nhiều công ty khác nhau, tùy thuộc vào các thỏa thuận được đưa ra. | Dựa trên quản lý kỳ vọng + nhiều stakeholders | Customer Service, Agency Account Manager | ||
Insight: Sales không chọn người “nói nhiều” – Sales chọn người hiểu khách hàng theo cách riêng
Trong thế giới Sales, không có một “khuôn mẫu hoàn hảo” nào. Bạn không cần phải là người nói nhiều, hoạt ngôn hay quá sôi nổi để thành công.
- Có người chinh phục khách hàng bằng sự thuyết phục tinh tế,
- Có người thuyết phục bằng lập luận logic và dữ liệu rõ ràng,
- Và cũng có người khiến khách hàng tin tưởng nhờ sự kiên nhẫn và đồng hành dài lâu.
Dù ở bất kỳ ngạch nào – từ tư vấn cửa hàng, phát triển kinh doanh đến quản lý tài khoản doanh nghiệp – Sales không đơn thuần là “bán hàng” mà là giải quyết vấn đề cho khách hàng.
Vì vậy, nếu bạn đang tự hỏi “Mình có hợp với Sales không?”, hãy bắt đầu bằng câu hỏi:
Mình có hiểu khách hàng và muốn giúp họ đạt được điều gì không?
Nếu có – chào mừng bạn đến với thế giới đa chiều của nghề Sales.
| Định hướng dành cho người mới bắt đầu trong ngành Sales | ||||||
| Loại hình | Đặc điểm | Vị trí phù hợp cho sinh viên | Cách ghi điểm khi ứng tuyển | Ngành tiêu biểu | ||
| Inside Sales / Telesales / eCommerce Sales | Làm tại văn phòng hoặc online, không cần di chuyển, công cụ hỗ trợ nhiều (CRM, Zoom, email…). | Sales Intern, eCommerce Executive, eCommerce Operation and Sales | Biết cách dùng email chuyên nghiệp, nắm cơ bản về Google Sheet, CRM, kỹ năng viết và giao tiếp | Edtech, Fintech, dịch vụ tài chính, thời trang, giáo dục | ||
| Outside Sales / Field Sales / Direct Sales | Tiếp xúc khách hàng trực tiếp, năng động, linh hoạt, làm tại cửa hàng, booth hoặc điểm bán. | Sales intern Tech, Sales part-time tại showroom, promotion person cho brand | Giao tiếp tốt, ngoại hình sáng sủa, chủ động trong thời gian, linh hoạt địa điểm | FMCG, F&B, mỹ phẩm, công nghệ tiêu dùng, bất động sản | ||
| B2C Sales | Làm việc với khách hàng cá nhân, quy trình nhanh, giao dịch lớn về số lượng. | Thực tập sinh kinh doanh, Nhân viên bán hàng | Khả năng giới thiệu sản phẩm, xử lý tình huống, có kinh nghiệm CSKH | Retail, ngân hàng tiêu dùng, giáo dục, thời trang, làm đẹp | ||
| B2B Sales / Consultative Sales / Business Development | Làm việc với doanh nghiệp, hợp đồng dài hơi, cần tư duy phân tích và kỹ năng giao tiếp chuyên nghiệp. | Nhân viên kinh doanh, Business Intern, Accounting executive | Kỹ năng Excel, viết proposal cơ bản, hiểu thị trường, mindset phân tích | Công nghệ, tư vấn, outsourcing, media/agency | ||
| Agency Sales | Làm việc tại agency marketing/truyền thông, giao tiếp khách hàng doanh nghiệp, đa nhiệm. | Admin intern, trợ lý dự án, website admin | Viết email chỉn chu, chủ động follow-up, có project/hoạt động liên quan đến truyền thông | Truyền thông, quảng cáo, branding, digital | ||
Sales không phải là nghề chỉ dành cho một kiểu người.
Nếu bạn từng nghĩ mình “không hợp Sales” chỉ vì không hoạt ngôn, không giỏi thuyết phục hay không thích KPI.
Hãy cho mình cơ hội hiểu lại Sales, từ góc nhìn đa chiều hơn.
Bởi có thể, bạn không “sai chỗ” với Sales, mà chỉ là chưa tìm đúng vai trò phù hợp với cá tính và thế mạnh của mình.
